Atzo, larunbata, ekainaren 14an, eguerdiko 12etan, Chiquita Room galerian izan nintzen, duela gutxi urteko programazio onenaren GAC sariak irabazi dituena, hiru eguneko ospakizun baterako. Isabel Banalen Vora de riu instalazioaren 30. urteurrena ospatzen ari dira. Egun berean, ekainaren 14an, duela hogeita hamar urte, 1995ean, instalazioa aurkeztu zuen bere lehen bakarkako erakusketan Àngels de la Mota galerian, Bartzelonako Goya kalean. Isabelen lanaren elementu esanguratsuenetako batzuk dagoeneko presente daude Vora de riu-n eta konstante izaten jarraitu dute, eta horrek baliozkotasuna eta koherentzia osoa ematen dio bere ibilbide luzeari.
Arteak liluratzen nau, bai identitatean, errepikapenean irauten duten lanek, bai desberdintasunean, mugikortasunean, aldaketan eta etengabeko ikerketan zentzua bakarrik aurkitzen dutenek. Identitatearen eta desberdintasunaren arteko labana-ertzean ibiltzean aurkitzen dut erosotasuna. Lehenengo kasuan, Isabel Banal aurkitzen da. Bai Arco 25en standean, galeria berean, bai orain instalazio honekin, iraunkortasunaren balioa egiaztatu daiteke. Batez ere, eskalaren arazoa, minimoen arteko proportzioena. Argi dago galdera hauek dagoeneko daudela Vora de Riu-n, duela hogeita hamar urteko lan honetan.
© Pauline Köhlen
Zalantzarik gabe, orduan, duela hogeita hamar urte hasi zen terminoa erabiltzen: aipamena, omenaldia, jabetzea, artistak lan baten birsorkuntza edo errepikapenetik abiatzen zenean. “Berregituraketaren” gaia garai hartan hasi zen, imitazioaren, kopiaren eta jatorrizkoaren arteko eztabaida teorikoan sartu zenean. Jatorrizkotasunaren erlatibizazio horrek kopiatzea den perbertsio maximora eraman zuen, artistarentzat estrategia zilegi gisa. Galerian kasualitatez elkartu ginen batzuek badakigu hau: Gloria Picazok, Vicki Combalia-k, Assumpta Bassas-ek eta ni neu, bide batez, eta nahi gabe, urte haien lekuko bihurtu ginenak. Guztiok oso gertu bizi izan genuen postmodernitatearen perbertsio maximoaren jaiotza, egiaren eta gezurraren arteko mugaren desegitea jaio zen une zehatz hori, orain ezagutzen ditugun ondorioekin eta arlo guztietan eragina dutenekin.
Kasu honetan, ez da horrela, Isabelek bere lana berdin-berdin erreproduzituz egiten duena baita ez duela zalantzan jartzen, ez duela berrikusten, ez duela jatorrizko lanaren testuingurua aldatzen, horrela gogoraraziz artelanek, hitz egiazko eta autentikoek bezala, denboraren muga zeharkatzen dutela eta hogeita hamar urte eta gehiagoz zilegitasun osoz gogoratu edo errepika ditzakegula.
© Pauline Köhlen