Hirurogeita hamarreko hamarkadan Bartzelonan ikasten ari nintzela, sarritan bisitatzen nuen Casa Milà-n, La Pedrera, Passeig de Gràcia-n, Gironako lagun baten gurasoek alokatua. Kanpoaldea ikusgarria zen baina barrualdea, apartamentu eta bulegoekin etxe pribatua, maizter eta administratzaileen errespetuaren mende zegoen bere berezitasun nabariarekiko. Hiriko eraikin jatorrenetako baten utzikeria publiko horrek Bartzelonak Antoni Gaudírengandik pixkanaka hartu zuen distantzia sinbolizatzen zuen.
Urte batzuk lehenago, anaiek Bartzelonara bidaia batera eraman gintuztenean, Güell Parkea bisitatu genuen, Eusebi Güell-ek Gaudíri agindutako lorategi-hiri zapuztuaren eraikuntza bakarra. Parkeko zikinkeriaz eta degradazioz anaiduta dauden irudi eta formen eldarnio sortzaile eta magikoa. Gaudíren obra eta eraikin-multzoaren jarraipenak, haien desnaturalizazioa edo desagerpena saihestuz, ez zuen Sagrada Família amaitu gabekoaren mitoa beste bermerik izan. Eta ez zen erraza ere izan. Gerraosteko garaian, izen gutxi zeuden, Salvador Dalí edo Josep Lluís Sert esaterako, Gaudíren obra bereziaren erreferentziak bizirik mantendu zituztenak. Orduantxe argitaratu zen arkitekto ugarik sinatutako gutun suntsitzaile bat, Le Corbusier eta Alvar Aalto barne, obrak behin betiko gelditzeko eta tenplua ez amaitzeko eskatu zuten. Urte batzuk beranduago, TVEko Asteko Erreportaje batean, Bartzelonako arkitekturako enfant terrible batek harago joan zen eta eraistea ere proposatu zuen.
Gaudíren obrak jarraitzeko moduaren etsaitasuna nabaria zen. Gaur egun bere ondarea hiriko bisitarien lehentasunen aurretik jartzen dela agerikoarekin bateragarria den kritika. Gogoan dut txikitan, mezetan, urteko igande batean, lanen jarraipena finantzatzeko eskainitako limosna saskitik pasatzen zirela. Parrokiako liburuxka bat ironia omen zen obrak bukatzeko 150 urte falta zirela adierazten zuen testu batekin, dohaintzen erritmo horretan, Gaudíren esaldi bat barne: "Nire bezeroa, Jainkoa, ez du presarik". Orain, txartel merkeena 26 eurotan eta urtean 4 milioi bisitarirekin, dirua ateratzen ari zaie belarrietatik, baina ez dago lanak amaitzeko modurik. Gaudí bat zegoen egungo Gaudíren aurretik. Baina Hiroshi Teshigararen dokumental arrakastatsu batean oinarritutako Gaudíren eraikinak obsesiboki bisitatzen hasi ziren japoniarren fanatismorik gabe, eta olinpiar aurreko Udalak Bartzelonak munduari erakutsi zezakeen gauza bakarra Gaudí zela ikusi gabe, gauzak bestelakoak izan zitezkeen.